Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) là một loài khủng long ăn thực vật, sống trong giai đoạn Norian đến Rhaetian của kỷ Trias, tại nơi ngày nay là Nam Mỹ. Hóa thạch của nó đã được tìm thấy ở tỉnh La Rioja, Argentina bao gồm một hộp sọ gần như hoàn chỉnh. Nó được phát hiện và thu thập từ phần trên của hệ tầng Los Colorados của lưu vực Ischigualasto – Villa Unión nên mới có tên gọi Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus). Hôm nay chúng ta hãy cùng tìm hiểu về loài khủng long này nhé!

Chi tiết phân loại Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus)

• Phân loại: Nhóm Khủng long hông thằn lằn, phân họ Khủng long dạng chân thằn lằn, phân bộ Chuẩn bản long, gia đình Khủng long xứ Schwaben.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Saurischia, Sauropodomorpha, Prosauropoda, Plateosauria, Plateosauridae.
• Đại diện loài: Coloradisaurus brevis.
• Phát hiện và đặt tên bởi: Bonaparte (1978).
• Ý nghĩa tên: Cái tên “Coloradisaurus” có nguồn gốc từ “Colorados” đề cập đến hệ tầng Los Colorados – nơi phát hiện ra hóa thạch và “Sauros” trong tiếng Hy Lạp là “thằn lằn” chỉ các loài bò sát nói chung. Đại diện loài có tên C. brevis, có nghĩa là “ngắn” trong tiếng Latin, và đề cập đến mõm ngắn của nó.

Đặc điểm cơ bản của Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus)

• Thời kỳ tồn tại: Vào kỷ Trias muộn, khoảng 221 đến 210 triệu năm trước.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường sống trên cạn, tại nơi ngày nay là Nam Mỹ.
• Hóa thạch: Hộp sọ gần như hoàn chỉnh.
• Nơi phát hiện: Argentina, tỉnh La Rioja – Hệ tầng Los Colorados.
• Chế độ ăn uống: Ăn thực vật hoặc ăn tạp (chưa chứng minh được do thiếu bằng chứng).
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng, mỗi lứa tầm 3-4 quả.
• Kích thước cơ thể: Không rõ do thiếu hài cốt nhưng có ước tính có thể dài đến 4m.
• Đặc điểm di chuyển: Di chuyển bằng 4 chân trên đất bằng, có thể đứng trên 2 chân sau khi ăn lá cây.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Cổ dài, đuôi dài và mập mạp, đầu nhỏ với hộp sọ hình tứ giác, có mõm hẹp và ngắn.

Khám phá hóa thạch

Hóa thạch của Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) được phát hiện tại khu vực “Cerro Rajado” trong hệ tầng Los Colorados (thuộc Tập đoàn Agua de la Peña), La Esquina, phía nam Pagancillo, Gral. Lavalle Dept., tỉnh La Rioja, Argentina, vào tháng 10 năm 1971. Đoàn thám hiểm được tổ chức bởi Quỹ Miguel Lillo và được hỗ trợ tài chính bởi Hội đồng nghiên cứu khoa học và kỹ thuật quốc gia, bao gồm các nhà cổ sinh vật học Martín Vince, Juan C. Leal, Tomás H. Fasola và José F. Bonaparte. Mẫu hóa thạch duy nhất của Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) (đánh số: PVL 3967) là một hộp sọ gần như hoàn chỉnh.

Ban đầu được đặt tên là “Coloradia”, sau đó người ta đã phát hiện ra rằng cái tên này đã được gán cho một loại bướm đêm, do đó, tên chi khủng long này đã được thay đổi thành Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) vào năm 1983. Được xác định là một khủng long hông thằn lằn thuộc một gia đình khủng long nguyên thủy có tên khoa học là Massospondid, Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) được coi là một từ đồng nghĩa với chi khủng long có tên là Mussaurus.

Như đã nói ở trên, Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) được đặt tên theo hệ tầng Los Colorados, đây là nơi phát hiện ra hóa thạch ban đầu của những loài khủng long khác bao gồm: Riojasaurus, Lessemsaurus và Zupaysaurus. Đây có thể là những là kẻ săn mồi đối với Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus).

Đại diện loài: Coloradisaurus brevis

Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) được xác định là một thành viên của họ gia đình khủng long có tên Massospondylidae (một nhóm các loài khủng long hông thằn lằn cổ dài thuộc kỷ Trias) – được đặt theo tên của hệ tầng Los Colorados ở Argentina và không liên quan gì đến Colorado (Hoa Kỳ). Bonaparte ban đầu đã đặt tên cho hóa thạch của loài này với cái tên “Coloradia” vào năm 1978 mà không biết rằng C.A. Blake đã đặt tên này cho một loài sâu bướm (Coloradia pandora) dưới hình dạng ấu trùng cách đây 115 năm. David Lambert đã phát hiện ra lỗi này và đặt “Coloradisaurus” làm tên thay thế vào năm 1983. Và nó đã được các chuyên gia nghiên cứu về khủng long chấp nhận.

Hóa thạch Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) khan hiếm, với chỉ duy nhất một mẫu hóa thạch cho đại diện loài và cũng là loài duy nhất: Coloradisaurus brevis. Nhưng chỉ dựa vào một mẫu hóa thạch này, các nhà nghiên cứu vẫn có thể so sánh với đặc điểm của các loài họ hàng gần nhất của nó để có được một ý tưởng sơ bộ về đặc điểm của Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus). Nó có cùng kích thước với loài Khủng long Massospondylus và chúng có nhiều đặc điểm chung. Nhưng đặc điểm đáng chú ý nhất là mõm cứng và hơi ngắn, có hốc mắt khổng lồ bên cạnh hộp sọ tương đối nhỏ, khiến một số nhà cổ sinh vật học nghĩ rằng có thể đó là phiên bản trưởng thành của loài khủng long Mussaurus mà cho đến gần đây chỉ được biết đến từ các mẫu vật của con non.

Lưu trữ và bảo tồn

Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng bộ xương của loài khủng long này, bạn có thể ghé thăm Viện Miguel Lillo thuộc Đại học Quốc gia Tucuman (Instituto Miguel Lillo Tucumán Argentina).

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus)

Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) vẫn chưa có nguồn tài liệu nào đầy đủ và chi tiết bằng tiếng Việt. Nếu các bạn muốn được tiếp cận với những tài liệu chuyên sâu hơn về loài khủng long này, bạn có thể tham khảo qua các website tiếng Anh với những thông tin đầy đủ. Một số trang web hữu ích cho bạn là:

• Nhm.ac.uk – Natural History Museum: Tập hợp những thông tin ngắn gọn về Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) và nhiều loài khủng long khác, bạn có thể truy cập:  https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/coloradisaurus.html.
• Dinosaurpictures.org: Tổng hợp các hình ảnh về nhiều loài khủng long nói chung, trong đó có Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus), bạn có thể truy cập: http://dinosaurpictures.org/Conchoraptor-pictures. 
• Prehistoric wildlife: Tổng hợp các nghiên cứu chuyên sâu về các loài khủng long từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Nếu muốn tìm hiểu về Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) tại đây, bạn có thể truy cập: http://www.prehistoric-wildlife.com/species/c/coloradisaurus.html.

Bạn cũng có thể tìm hiểu về Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) qua một số những video trên Youtube như là:

• Video về Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) do I Know Dino đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=o0ac4k87zqo.
• Video tổng hợp hình ảnh Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) do Ritopia đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=ZaveJYIFzn8.

Khủng long vùng Colorados (Coloradisaurus) là một loài khủng long có nhiều điểm thú vị và cho đến nay vẫn chưa được khám phá hết với nhiều bí ẩn xoay quanh do có quá ít mẫu hóa thạch được tìm thấy. Mong rằng bài viết của chúng tôi đã đem đến cho các bạn nhiều thông tin thú vị về loài khủng long cổ đại này. Đừng quên tiếp tục cùng chúng tôi khám phá về những loài khủng long khác trong những bài viết tiếp theo nhé!