Có một loài khủng long được đặt tên theo người anh hùng bán bất tử vĩ đại trong thần thoại Hy Lạp Asin (Achilles) mà người Việt thường biết đến với câu chuyện về “gót chân Asin”. Đó là Khủng long Asin có tên tiếng Anh chính thức là Achillobator.

Khủng long Asin (Achillobator) là một chi thuộc nhóm Khủng long chân thú (tên khoa học: Theropoda) thuộc họ Khủng long chạy nhanh (tên khoa học: Dromaeosauridae). Đây một trong các chi Khủng long chạy nhanh có kích thước lớn nhất và được coi là có liên hệ mật thiết với tổ tiên loài chim sau này.

Chi tiết phân loại Khủng long Asin (Achillobator)

• Phân loại: Chi khủng long hông chim, chân thú mới, đuôi cứng và rỗng, ăn thịt loại nhỏ, không răng và chạy nhanh.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Saurischia, Theropoda, Neotheropoda, Tetanurae, Avetheropoda, Coelurizardia, Tyrannoraptora, Maniraptoriformes, Maniraptora, Paraves, Eumaniraptora, Dromaeizardidae.
• Đại diện loài: Achillobator gigantas.

Câu chuyện thú vị về tên gọi Khủng long Asin (Achillobator)

Tên của loài khủng long này gắn với người anh hùng Asin (Achilles) có nguồn gốc từ sự kết hợp của cả hai từ trong tiếng Hy Lạp và Mông Cổ. Từ “Achilles” bắt nguồn từ thần thoại về người bán bất tử Hy Lạp với “gót chân Asin” nổi tiếng; kết hợp từ “bator” trong tiếng Mông Cổ nghĩa “anh hùng”. Nguồn gốc cái tên từ “Achilles” là do có liên quan đến cấu trúc gân bàn chân khổng lồ của loài khủng long này, có vai trò cần thiết để vận hành móng vuốt “giết chết” con mồi của nó.

Tên khoa học của loài đại diện A. gigantas là “gigantas” có nghĩa là “khổng lồ”, bởi nó là loài có kích thước lớn nhất trong chi Khủng long chạy nhanh.

Một số đặc điểm về Khủng long Asin (Achillobator)

• Thời kỳ tồn tại: Khoảng 98 đến 83 triệu năm trước, vào cuối thời kỳ kỷ Phấn trắng.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường sống trên cạn, tại vùng đồng bằng Trung Á (hiện được gọi là Mông Cổ).
• Hóa thạch: Một mảnh của hàm trên với răng, đốt sống, xương sườn và xương từ vai, xương chậu, chân trước và chân sau, ngón tay và ngón chân.
• Nơi phát hiện: Tại mỏ đá Burkhant trong “hệ tầng Baynshiree” của tỉnh Dzun Bayan, gần Khongli Tsav, Dornogovi (Đông Gobi), Đông nam Mông Cổ.
• Chế độ ăn uống: Ăn thịt. Là một kẻ săn mồi mạnh mẽ, nhưng thường đi săn theo bầy để giúp hạ gục con mồi lớn.
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng.
• Kích thước cơ thể: Loài lớn nhất trong số các loài Khủng long chạy nhanh, với chiều dài khoảng 6 mét, cao 1,8 mét trên đỉnh đầu và nặng 450 kg.
• Đặc điểm di chuyển: Chạy bằng hai chân, có thể chạy với tốc độ là khoảng 25 dặm/giờ.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Có một gân bàn chân phát triển mạnh mẽ và khác thường, với móng vuốt 8 inch hình lưỡi liềm, siêu sắc trên ngón chân thứ hai của mình. Khủng long Asin (Achillobator) có răng cưa sau lớn hơn một chút so với răng cưa trước giúp dễ dàng xé rách thịt con mồi.

Những tranh cãi về mẫu hóa thạch

Nơi đầu tiên khai quật được hóa thạch của Khủng long Asin (Achillobator) là trong một cuộc thám hiểm thực địa do Mông Cổ hợp tác với Nga vào năm 1989 tại mỏ đá Burkhant trong “hệ tầng Baynshiree”, Đông nam Mông Cổ.

Tuy nhiên, đến 1999 nó mới lần đầu được đặt tên và mô tả bởi những nhóm nghiên cứu cổ sinh học khác nhau dẫn đầu bởi Altangerel Perle (Mông Cổ), Mark Norell và Jim Clark (Mỹ). Các bản mô tả có nhiều điểm khác nhau, và kéo dài thời gian công bố mô tả đến 10 năm (1989-1999) khiến hầu hết các mẫu vật đã bị biến dạng. Những điểm khác nhau trong những mô tả này gây nhiều tranh cãi cho giới khoa học về việc mẫu hóa thạch có phải đến từ hai cá thể khác nhau hay không.

Khủng long Asin (Achillobator) có lông vũ hay không?

Khủng long Asin (Achillobator) sống ở sa mạc Mông Cổ, nhưng anh em họ thân thiết của nó là Khủng long Lông Phấn (tên khoa học: Velociraptor) có lông vũ, điều này khiến người ta nghĩ rằng Khủng long Asin (Achillobator) cũng vậy.

Đồng thời, hầu hết các nhà cổ sinh vật học tin rằng Khủng long Asin (Achillobator) là họ hàng xa của các loài chim hiện đại. Đó là lý do tại sao nhiều hình vẽ thường mô tả Khủng long Asin (Achillobator) trông rất giống một con chim có lông dọc theo xương sống trên lưng và trên cánh tay của nó.

Tuy nhiên, các mẫu hóa thạch chưa bao giờ được tìm thấy với lông trên chúng nên các nhà khoa học không hoàn toàn chắc chắn Khủng long Asin (Achillobator) có lông vũ hay không.

Cấu trúc xương chậu kỳ lạ và giả thuyết “Chimera”

Mẫu hóa thạch Khủng long Asin (Achillobator) trong quá khứ từng bị cho là hóa thạch của một “chimera”, theo cách hiểu đơn giản nhất có nghĩa là mẫu hóa thạch được gán đại diện cho nhiều hơn một loại khủng long. Hỗ trợ chính cho lý thuyết này là cấu trúc xương mu trên khung xương chậu này quá khác biệt so với cấu trúc xương của một con Khủng long chạy nhanh.

Xương chậu của Khủng long Asin (Achillobator) dường như cho thấy các đặc điểm của Khủng long hông thằn lằn (tên khoa học: Saurischian) nguyên thủy. Cụ thể là các xương mu được căn chỉnh theo chiều dọc và có một đốt gồ lớn, trong khi ở hầu hết các Khủng long chạy nhanh khác thì có một đốt nhỏ hơn nhiều (một số loài thậm chí là không có đốt), và xương mu chỉ ngược về phía sau cùng hướng với xương ụ ngồi. Đây là một tình trạng thường được thấy ở cấu trúc xương của Khủng long lưỡi hái (tên khoa học: Therizinosaurus) và Khủng long hông chim (tên khoa học: Ornithischia), cũng như ở các loài chim.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu đồng thời cũng tìm thấy một phần khớp nối, và các xương khác trong mẫu vật xương của Khủng long Asin (Achillobator) cho thấy các đặc điểm cương của nhóm Khủng long chạy nhanh.

Như vậy, Khủng long Asin (Achillobator) vẫn là một loài thuộc chi Khủng long chạy nhanh, nhưng có một cấu trúc xương chậu độc đáo.

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long Asin (Achillobator)

Hiện tại có rất hiếm thông tin về loài Khủng long Asin (Achillobator) bằng tiếng Việt, đây là một số video về loài khủng long này trên Youtube mà bạn có thể tham khảo:

• Video về “Hình ảnh khủng long Achillobator” do DINOSAUR TIVI đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=Wbkh91WeAzI.
• Video về “Minecraft Jurassic World Tập 14: Khủng long săn Mồi ACHILLOBATOR siêu đẹp” do Game One đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=6pG2pMI9o7o.

Nếu muốn tìm hiểu thêm nhiều hơn về Khủng long Asin (Achillobator), bạn có thể tham khảo qua các website tiếng Anh với những thông tin đầy đủ về loài khủng long này như:

• Nhm.ac.uk – Natural History Museum: Trang tổng hợp và tóm tắt ngắn gọn về hơn 300 loài khủng long, thích hợp cho những người mới làm quen về việc nghiên cứu khủng long. Để tìm hiểu thêm về Khủng long Asin (Achillobator), bạn có thể truy cập: https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/achillobator.html.  
• Dinosaurpictures.org: Trang giới thiệu tóm tắt ngắn gọn và tổng hợp ảnh về các loài khủng long, vô cùng thích hợp cho những người mới làm quen về việc nghiên cứu khủng long và muốn tìm kiếm hình ảnh về chúng. Để tìm hiểu thêm về Khủng long Asin (Achillobator), bạn có thể truy cập: http://dinosaurpictures.org/Achillobator-pictures. 
• Factslegend.org: Nơi tổng hợp những thông tin thú vị những sự thật ít người biết đến về các loài khủng long. Nếu muốn tìm hiểu thêm 10 điều thú vị về Khủng long Asin (Achillobator), bạn có thể truy cập: https://factslegend.org/10-facts-achillobator/. 

Hoặc tìm hiểu qua những video bằng tiếng Anh trên Youtube như:

• Video học tập về Khủng long Asin “Achillobator” do WizScience.com đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=sN1wQ7pNGSU. 
• Video “Achillobator: Dinosaur of the Day” do I Know Dino đăng tải:  https://www.youtube.com/watch?v=85mNPL-7dTo.

Nếu bạn vô cùng yêu thích Khủng long Asin, bạn có thể tải trò chơi Minecraft Jurassic World về máy điện thoại.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loài khủng long có cái tên thú vị: Khủng long Asin (Achillobator). Bài viết đã đưa ra những bí ẩn gây tranh cãi xoay quanh loài khủng long này, nếu bạn biết còn tranh cãi nào khác về Khủng long Asin thì đừng ngần ngại chia sẻ ở phía dưới nhé.