Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) là một chi khủng long ăn thực vật, sống trong thời kỳ kỷ Jura, tại nơi ngày nay là châu Á. Hóa thạch của nó đã được tìm thấy lần đầu tiên ở những nơi như Quý Châu (Trung Quốc), đã được mở khóa cho các cuộc thám hiểm của Quỹ Hammond trên Isla Muerta. Hiện nay vẫn còn nhiều những bí ẩn xoay quanh Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) này.

Chi tiết phân loại Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus)

• Phân loại: Nhóm Khủng long hông chim, bộ Khủng long vận giáp, phân bộ Giáp long, nhánh Khủng long phiến sừng.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Ornithischia, Genasauria, Thyreophora, Stegosauria, Stegosauridae, Stegosaurinae.
• Đại diện loài: Chungkingosaurus jiangbeiensis.
• Phát hiện và đặt tên bởi: Dong, Zhou and Zhang (1983).
• Ý nghĩa tên: Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) có nguồn gốc từ “Chungking” nghĩa là “Trùng Khánh” – thành phố từng thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc và “sauros” trong Hy Lạp là “thằn lằn” chỉ các loài bò sát nói chung. Tên đại diện loài là C. jiangbeiensis, trong tiếng Latin có nghĩa là “từ huyện Jiangbei” – huyện Giang Bắc, Trùng Khánh.

Đặc điểm cơ bản của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus)

• Thời kỳ tồn tại:  Vào kỷ Jura muộn, khoảng 159 đến 142 triệu năm trước.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường sống trên cạn, tại khu vực ngày nay là châu Á.
• Hóa thạch: Một phần hộp sọ và một phần bộ xương.
• Nơi phát hiện:  Hệ tầng Dashanpu/Thượng Shaximiao ở tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc.
• Chế độ ăn uống: Ăn thực vật.
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng.
• Kích thước cơ thể: Ước tính dài khoảng 4 – 5 mét.
• Đặc điểm di chuyển: Trên 4 chân.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Có hàng gai nhọn chạy dọc sống lưng, đầu nhỏ, đuôi dài mập mạp.

Lịch sử khám phá

Hóa thạch của loài này được tìm thấy trong hệ tầng trên Shaximiao tại Maoershi thuộc quận Bắc Giang, thành phố Trùng Khánh, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, vào năm 1977. Đại diện loại, Chungkingosaurus jiangbeiensis, được đặt tên và mô tả bởi Dong, Zhou và Zhang vào năm 1983. Tên chung được gọi là Chungkingosaurus – Khủng long Trùng Khánh đề cập đến huyện Bắc Giang, Trùng Khánh, ở Tứ Xuyên.

Mẫu hóa thạch đánh số CV 00206 gồm: một hộp sọ (chứa mõm, phần trước của hàm dưới), mười đốt sống lưng, hai đốt sống đuôi, xương đùi và cẳng chân, xương chậu, xương cùng, xương ống chân mảnh và dài, ba ngón chân và năm tấm áo giáp.

Một số đặc điểm nổi bật của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus)

– Kích thước và cấu tạo xương:

Theo Dong, mẫu hóa thạch của Chungkingosaurus jiangbeiensis là một trong những loài thuộc nhánh Khủng long phiến sừng (tên khoa học: Stegosauridae) có kích thước nhỏ nhất với chiều dài khoảng 4 mét, mặc dù nó là một con trưởng thành. Mẫu hóa thạch đầu tiên của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) đến từ cá thể ước tính dài 5 mét. Mẫu hóa thạch thứ hai của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) đã được nhìn thấy là dài hơn 5 mét. Dong chỉ ra rằng Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) rất giống Khủng long sông Đà (tên khoa học: Tuojiangosaurus) trong nhiều chi tiết giải phẫu. Tuy nhiên, Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) có kích thước nhỏ hơn, mõm sâu hơn và hàm dưới hướng về phía trước (dẫn đến hộp sọ tương đối cao và hẹp) và răng không chồng chéo với các răng ít rõ rệt hơn.

– Hàng gai nhọn:

Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) có thể sở hữu hai hàng đĩa và gai trên lưng, được sắp xếp theo cặp, nhưng tổng số chưa biết. Một mô hình bộ xương trong bảo tàng thành phố Trùng Khánh cho thấy có khoảng mười bốn cặp đĩa. Mô hình này cũng có hai cặp gai đuôi. Các đĩa gai của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) có phần giữa dày lên, như thể chúng là những chiếc gai phát triển rộng ra. Những chiếc đĩa giống với những chiếc của Khủng long sông đà (Tuojiangosaurus) được sử dụng làm vũ khí phòng thủ. Chúng đều sở hữu hai cặp gai xiên thẳng đứng, khá mập mạp. Dong đã báo cáo rằng ban đầu tìm thấy thêm một cặp thứ ba ở phía trước của hai cặp này nhưng bị mất trong quá trình khai quật. Một đặc điểm độc đáo là sự hiện diện của một cặp gai bổ sung ở cuối đuôi, bao gồm các gai dài mỏng được định hướng gần như theo chiều ngang và xiên sang hai bên và phía sau.

– Môi trường sinh tồn và chế độ ăn:

Giống như tất cả các loài khác thuộc Khủng long phiến sừng, Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) ăn thực vật. Chúng được cho là đã cùng tồn tại với những loài ăn thực vật lớn và các loài Khủng long phiến sừng khác như: Khủng long Gia Lăng (Chialingosaurus), Khủng long sông đà (Tuojiangosaurus), Khủng long suối Mã Môn (Mamenchisaurus) và Khủng long Nga Mi (Omeisaurus)… Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) cũng chia sẻ môi trường sống của nó với những loài khủng long hông thằn lằn lớn hơn và có thể đã phải tự bảo vệ mình chống lại loài khủng long ăn thịt.

Lưu trữ và bảo tồn

Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng bộ xương của loài khủng long này, bạn có thể ghé thăm Bảo tàng Khoa học Hồng Kông:

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus)

Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) có rất hiếm tài liệu về loài này được viết bằng tiếng Việt, do đó nếu bạn muốn tham khảo thêm các thông tin về Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) bạn có thể ghé thăm một số tài liệu tiếng Anh như:

• Dinochecker: Các bạn có thể tra cứu và tìm hiểu các thông tin chi tiết về các loại khủng long tại đây, trong đó có Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) qua đường link sau: http://www.dinochecker.com/dinosaurs/CHUNGKINGOSAURUS.
• Nhm.ac.uk: Các bạn có thể tìm kiếm tóm tắt thông tin cơ bản về các loài khủng long tại đây, trong đó có Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) bằng cách truy cập: https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/chungkingosaurus.html.

Ngoài ra, các bạn cũng có thể xem những hình ảnh trực quan, sinh động về loài Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) qua những video trên Youtube:

• Video tìm hiểu về Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) – “Chungkingosaurus: Dinosaur of the Day” của I Know Dino: https://www.youtube.com/watch?v=k8ibMQnRKsE. 
• Video về giới thiệu các tạo hình của Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) trong game về các loài khủng long – Jurassic World Evolution: https://www.youtube.com/watch?v=Hl_RMjIHpQw.

Qua bài viết trên, bạn đã hiểu hơn những bí ẩn xoay quanh Khủng long Trùng Khánh (Chungkingosaurus) chưa? Mong rằng bài viết của chúng tôi đã đem đến cho các bạn nhiều thông tin thú vị về loài khủng long cổ đại này. Nếu bạn còn điều gì muốn được giải đáp, hãy để lại bình luận ở phía dưới nhé. Và nhớ hãy tiếp tục đồng hành cùng chúng tôi để tìm hiểu và khám phá thêm nhiều loài khủng long thú vị khác nữa.