Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator là một loài khủng long ăn thịt, sống trong thời kỳ Jura giữa (176 đến 161 triệu năm trước) tại khu vực Bắc Phi ngày nay.

Mới được phát hiện từ năm 1994, Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator được mệnh danh là “thợ săn Châu Phi”, Khủng long săn mồi Châu Phi tuy không được nổi tiếng như Khủng long bạo chúa (T-Rex) hay các loài Chi Quái dị long (tên khoa học: Allosaurus) nhưng chắc chắn không kém phần đáng sợ và nguy hiểm.

Chi tiết phân loại Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator

• Phân loại: Chi khủng long hông thằn lằn, chân thú mới, đuôi cứng, nhóm Khủng long khổng lồ xương gai, họ Chuẩn đại long, nhánh “Eustreptospondylus”.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Saurischia, Theropoda, Neotheropoda, Tetanurae, Spinosauroidea, Megalosauridae, Eustreptospondylinae.
• Đại diện loài: Afrovenator abakensis.
• Phát hiện và đặt tên bởi: Sereno, Wilson, Larsson, Dutheil and Sues (1944).
• Ý nghĩa tên: “Afrovenator” có ý nghĩa “Thợ săn Châu Phi” bắt nguồn từ tiếng Latinh: “afer” nghĩa là “châu Phi”, “venator” là “thợ săn”. Tên thường gọi của loài là “abakensis” được đặt theo địa điểm đầu tiên tìm ra hóa thạch – hệ tầng Abaka, Nigeria.

Hóa thạch và phát hiện  

Vào năm 1994, khi Paul Sereno khám phá ra Khủng long săn mồi Châu Phi, ông đã mô tả nó là “loài khủng long săn mồi thời kỳ kỷ Phấn trắng hoàn chỉnh nhất từng được phát hiện ở châu Phi”.

Nhờ bộ hóa thạch khá đầy đủ được tìm thấy, nó cũng là một trong những loài khủng long được hiểu rõ nhất trong thời kỳ Phấn trắng tại Châu Phi. Tuy nhiên, nhờ vào các nghiên cứu lại sau này mà chúng ta xác định lại được rằng chúng đã sống vào thời kỳ Jura chứ không phải Kỷ Phấn Trắng. Những tảng đá mà hóa thạch của chúng được phát hiện ra ban đầu được cho là từ Tầng Hauterive của thời kỳ đầu kỷ Phấn trắng, đến gần đây đã được xác định lại là thuộc tầng Bathonian của thời kỳ Jura giữa.

Một số đặc điểm về Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator

• Thời kỳ tồn tại: Từ 176 đến 161 triệu năm trước, vào giữa thời kỳ kỷ Jura.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường sống trên cạn, tại nơi ngày nay là châu Phi.
• Hóa thạch: Một bộ xương không hoàn chỉnh với hầu hết hộp sọ ngoại trừ hàm dưới, các bộ phận của cột sống, chân trước và bàn tay, gần như toàn bộ xương chậu và chân sau, xương chày (dài 68,7cm), xương đùi (76cm).
• Chế độ ăn uống: Ăn thịt.
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng.
• Kích thước cơ thể: Dài khoảng 8 mét từ đỉnh đầu đến chóp đuôi, cân nặng chỉ khoảng 1 tấn.
• Đặc điểm di chuyển: Chạy bằng hai chân sau, khả năng chạy rất nhanh.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Thân mình mảnh khảnh với đôi chân thon dài và cái đuôi dài cân đối được gia cố bằng các thanh xương đan xen. Sở hữu hộp sọ hẹp và những chiếc răng sắc nhọn dài khoảng 5cm cùng hai cánh tay mạnh mẽ cùng ba ngón vuốt trên mỗi bàn tay.

Con mồi của “Thợ săn Châu Phi”

Tuy mang đủ đặc điểm của một sát thủ đáng sợ, đáng tiếc chúng ta chưa có nhiều chứng cứ về việc ăn uống cũng như săn mồi của Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator.

Một loài khủng long ăn cỏ có tên Jobaria, cũng được xác định sai cho kỷ Phấn trắng, được cho là con mồi của Khủng long săn mồi Châu Phi vì những vết răng trên mẫu đơn hóa thạch có vẻ phù hợp với mô hình răng của Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator sống cùng thời kỳ và khu vực.

Tất nhiên, chúng ta không biết liệu Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator có thực sự săn lùng được loài Jobaria hay chỉ đơn giản là nhặt xác của nó, bởi vì kẻ khổng lồ Jobaria hoàn toàn không phải một con mồi dễ xơi với chiều dài lên tới 17 mét và nặng khoảng 20 tấn.

Tranh cãi về vị trí của Afrovenator trong cây phả hệ

Vào thời điểm được phát hiện, Paul Sereno đã phân loại Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator vào liên họ Đại long ăn thịt (tên khoa học: Torvosauroidea). Tuy nhiên, sau nhiều cuộc tranh cãi về nguồn gốc liên họ này, Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator đã được xếp lại vào họ Khủng long khổng lồ xương gai (tên khoa học: Spinosauroidea) và sau đó trở thành liên họ của Khủng long chân thú đuôi cứng (tên khoa học: Megalosauroidea).

Hơn nữa, Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator đã được chứng minh là một thành viên thuộc một chi riêng biệt của Khủng long khổng lồ ăn thịt có tên Torvosaurus của họ Chuẩn đại long với các đặc điểm là: bộ hàm có răng sắc và ba ngón trên chi trước.

Dù còn nhiều tranh cãi về cách phân loại Khủng long săn mồi Châu Phi, thì dù được xếp như thế nào thì cũng có thể khẳng định đây là những kẻ săn mồi đáng sợ và có lẽ là vua của hệ sinh thái vào thời điểm chúng sống.

Lưu trữ và bảo tồn

Sau khi khai quật được bộ hóa thạch, chúng được đưa về trưng bày tại thư viện Trường đại học Chicago nơi nhóm khai quật công tác. Vào năm 1997, Sereno trao lại mẫu khung xương cho Nigeria, ông cũng tặng họ một bản sao chép với kích thước thật của bộ xương được làm từ nhựa và nặng khoảng 159kg. Mẫu hóa thạch gốc có khối lượng lên tới hơn 450kg. Bản sao chép này hiện đang được trưng bày trong Bảo tàng quốc gia tại Niamey.

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long Afrovenator

Hiện tại có rất hiếm thông tin về loài Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator bằng tiếng Việt, nếu muốn tìm hiểu thêm nhiều hơn về loài khủng long này, bạn có thể tham khảo qua các website tiếng Anh với những thông tin đầy đủ về loài khủng long này như:

• Nhm.ac.uk – Natural History Museum: Tổng hợp và tóm tắt ngắn gọn về hơn 300 loài khủng long, thích hợp cho những người mới làm quen về việc nghiên cứu khủng long. Để tìm hiểu thêm về Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator, bạn có thể truy cập: https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/afrovenator.html.
• Dinosaurpictures.org: Trang web tóm tắt ngắn gọn và tổng hợp ảnh về các loài khủng long. Để tìm hiểu thêm về Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator, bạn có thể truy cập: http://dinosaurpictures.org/Afrovenator-pictures. 
• Prehistoric wildlife: Trang web chuyên tổng hợp những thông tin chi tiết về khám phá và hóa thạch các loài khủng long. Nếu muốn tìm hiểu thêm Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator tại đây, bạn có thể truy cập: http://www.prehistoric-wildlife.com/species/a/afrovenator.html.

Hoặc tìm hiểu qua những video bằng tiếng Anh trên Youtube như:

• Video học tập về “Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator” do WizScience.com đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=I6PngTqsJIo.
• Video “Afrovenator: Dinosaur of the Day” do I Know Dino đăng tải:  https://www.youtube.com/watch?v=Z2uN-TZJ_h8.

Bài viết trên đây đã giới thiệu chi tiết về Khủng long săn mồi Châu Phi Afrovenator. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn khi tìm hiểu và nghiên cứu về loài khủng long được mệnh danh là “thợ săn châu Phi” này. Hãy tiếp tục đón xem những bài viết tiếp theo của chúng tôi để khám phá thêm nhiều loại khủng long khác nữa.