Ở thế giới của các loài bò sát thời cổ đại, những loài khủng long ăn thực vật luôn là những loài nổi bật với kích thước to lớn nhưng rất đỗi hiền hòa. Trong số đó, các loài Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus là một trong những con khủng long ăn thực vật được biết đến khá nhiều. Với những mẫu vật được tìm thấy, việc nghiên cứu về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus đã mở ra nhiều điều mới mẻ trong quá trình nghiên cứu về siêu họ Lương long (tên khoa học: Diplodocoidea) của giới cổ sinh vật học.

Chi tiết phân loại Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus

• Phân loại: Bộ Khủng long dạng chân thằn lằn, nhánh Khủng long hông thằn lằn, siêu họ Lương long.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Saurischia, Sauropodomorpha, Sauropoda, Eusauropoda, Neosauropoda, Diplodocoidea.
• Đại diện loài: Cetiosauriscus stewarti.
• Phát hiện và đặt tên bởi: Friedrich von Huene (1927).

Đặc điểm cơ bản của Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus

• Thời kỳ tồn tại:  Thời kỳ Callovian của kỷ Jura, khoảng 175 đến 160 triệu năm trước.
• Môi trường sống:  Sống trong môi trường sống trên cạn tại ni ngày nay là châu Âu.
• Hóa thạch: 5 mẫu vật khác nhau được tìm thấy bao gồm một ít xương chi, đốt sống và xương chậu.
• Nơi phát hiện: Cambridgeshire, Vương quốc Anh.
• Chế độ ăn uống: Ăn thực vật.
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng.
• Kích thước cơ thể: Có chiều dài ước tính khoảng 15m.
• Đặc điểm di chuyển: Di chuyển bằng 4 chân.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus có kích thước trung bình so với các loài bò sát thời cổ đại, có đuôi dài và cổ dài, vai ngang bằng hông.

Phát hiện bất ngờ và các mô tả đầu tiên

Các hóa thạch đầu tiên của Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus được phát hiện vào tháng 5 năm 1898 bởi các công nhân đào đất ở khu vực xung quanh Fletton ở phía nam Peterborough và phía đông của Đường sắt Great Northern, nước Anh. Khi thực hiện nhiệm vụ đào các hố trong khu vực này, mọi người đã phát hiện ra các đá trầm tích với nhiều những hóa thạch tồn tại từ thời kỳ Callovian của kỷ Jura cho đến nay. Chính vì vậy, hiện nay nơi này được coi là một trong những thành tựu địa chất cổ điển của cổ sinh vật học Anh.

Vào khoảng giữa tháng 8 năm 1898, sau khi làm sạch và sửa chữa mẫu vật, nhà địa chất học Henry Woodward đã tạo ra một bản vẽ kích thước về các mẫu vật để trình bày tại một hội nghị vì sự tiến bộ của khoa học Anh. Sau bài thuyết trình này, vào ngày 17 tháng 8 năm 1898, Henry Woodward đã trở lại cùng với nhà nghiên cứu cổ sinh học nổi tiếng người Mỹ, ông Othniel Charles Marsh để xem xét và mở rộng thêm các nghiên cứu chuyên sâu dựa trên những mẫu vật tìm được.

Những mẫu vật được tìm thấy của Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus bao gồm cột chân trước, chân sau và cột sống. Chân trước thiếu phần bàn tay (tên khoa học: manus) và một phần của xương cẳng tay (tên khoa học: ulna), trong khi đó phần chân sau chỉ thiếu một vài xương ở bàn chân (tên khoa học: pes), các mảnh của xương chày và một phần xương chậu. Các đốt sống được tìm thấy là bốn phần của đốt sống lưng, các gai thần kinh của xương cùng nhiều đốt sống thuộc về phần xương đuôi. Vào năm 1903, bộ xương của Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus được gắn kết và bảo quản trong Bảo tàng Anh nhằm phục vụ cho việc nghiên cứu và tham quan.

Những điều vẫn chưa được lý giải về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus

Có thể nói hiện nay Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus về cơ bản đã được phân loại trong bảng phả hệ về các loài khủng long thời tiền sử. Tuy nhiên, điều này vẫn để lại một số tranh cãi trong giới cổ sinh vật học. Cụ thể, theo các hóa thạch tìm thấy của loài đại diện Cetiosauriscus stewarti, các đốt sống của chúng dài hơn nhiều so với những loài họ hàng của chúng. Do đó, nhiều nhà khoa học cho rằng Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus là loài nằm giữa của các hai giai đoạn tiến hóa của các loài khủng long thuộc siêu họ Lương Long. Tuy nhiên, giả thiết này vẫn chưa thể chứng minh được do có quá ít những mẫu vật cùng các dấu hiệu còn sót lại để có thể quan sát và đưa ra những nhận định.

Lưu trữ và bảo tồn

Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng bộ xương của loài Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus, các bạn có thể đến với Viện Bảo tàng Lịch sử tự nhiên (The Natural History Museum) tại London, nước Anh. Ngoài ra, các bạn cũng có thể tìm đến những bảo tàng cổ sinh vật học và lịch sử tự nhiên khác trên thế giới để được quan sát về các mô hình phục dựng về loài khủng long này.

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus

Hiện nay, những nghiên cứu về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus được dịch sang tiếng Việt vẫn còn hiếm và độ chính xác không cao. Do đó, nếu như các bạn muốn tìm hiểu thêm về loài khủng long này, các bạn có thể tìm hiểu thông qua những website bảng tiếng Anh sau: 

• Nhm.ac.uk – Natural History Museum: Trang tin tập hợp những thông tin phân loại ngắn gọn và chi tiết về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus cũng như nhiều loài khủng long khác: https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/cetiosauriscus.html.
• Prehistoric Wildlife: Nơi tổng hợp các nguồn tài liệu về nhiều loài khủng long khác nhau, trong đó có Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus: http://www.prehistoric-wildlife.com/species/c/cetiosauriscus.html.
• Dinosaurpictures.org: Nơi tổng hợp những hình ảnh về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus: http://dinosaurpictures.org/Cetiosauriscus-pictures. 

Ngoài ra, các bạn còn có thể tìm hiểu về loài Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus qua các video trực quan trên Youtube như là:

• Video tổng hợp các thông tin chung về Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus do Wiz Science™ thực hiện và đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=gCaN9cM4gc4.
• Video nói về top 5 các sự thật thú vị về loài Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus: https://www.youtube.com/watch?v=Rvqqt1erVd0.

Mong rằng những thông tin tổng hợp mà chúng tôi vừa cung cấp có thể giải đáp phần nào các thắc mắc của bạn về loài Khủng long giống kình ngư Cetiosauriscus. Nếu có thắc mắc hay góp ý gì, các bạn hãy để lại bình luận ở phía bên dưới nhé. Hi vọng các bạn sẽ tiếp tục đồng hành cùng chúng tôi để cùng tìm hiểu về những loài khủng long thú vị khác nữa nhé.