Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan là một chi khủng long hông thú, cổ ngắn tồn tại trong kỷ Jura muộn (từ giai đoạn Oxfordian đến giai đoạn Tithonia). Các mẫu hóa thạch của chúng, hiện nay được lưu giữ tại Bảo tàng cổ sinh vật học Egidio Feruglio, đã được khai quật từ hệ tầng Cañadón Calcáreo nằm trên một ngọn đồi cách khoảng 25 km về phía bắc-đông bắc của Cerro Cóndor, Chubut, ở phía tây trung tâm Argentina, Nam Mỹ. Hôm nay, các bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về loài khủng long bí ẩn này nhé!

Chi tiết phân loại Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan

• Phân loại: Nhóm Khủng long hông thú, bộ Khủng long chân thằn lằn, họ Khủng long dạng chân thằn lằn mới, thực sự, liên họ Lương long, họ Khủng long thằn lằn cổ ngắn.
• Phân loại khoa học: Dinosauria, Saurischia, Sauropodomorpha, Sauropoda, Eusauropoda, Neosauropoda, Diplodocoidea, Dicraeosauridae.
• Đại diện loài: Brachytrachelopan mesai.
• Phát hiện và đặt tên bởi: Rauhut, Remes, Fechner, Cladera và Puerta (2005).

Đặc điểm cơ bản của Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan

• Thời kỳ tồn tại:  Kỷ Jura muộn, khoảng 150 triệu năm trước.
• Môi trường sống: Sống trong môi trường sống trên cạn tại nơi ngày nay là Nam Mỹ.
• Hóa thạch: Đốt sống cổ, đốt sống lưng và đốt sống đuôi, xương sườn, một phần của hông và chân sau.
• Nơi phát hiện: Hệ tầng Cañadón Cálcero, tỉnh Chubut, Argentina.
• Chế độ ăn uống: Ăn thực vật.
• Chế độ sinh sản: Đẻ trứng.
• Kích thước cơ thể: Ước tính dài 10m.
• Đặc điểm di chuyển: Di chuyển bằng cả 4 chân.
• Đặc điểm cơ thể nổi bật: Loài khủng long này có cổ ngắn nhất trong số các loài khủng long họ hàng được biết đến.

Khám phá hóa thạch

Hóa thạch của Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan đã được phát hiện từ hệ tầng Cañadón Calcáreo của tỉnh Chubut của Argentina, cách Cerro Condor khoảng 25 km về phía đông bắc. Các mẫu hoá thạch đánh số MPEF-PV 1716 bao gồm tám đốt sống cổ, ba đốt sống xương sống, mười hai đốt sống lưng và xương sườn, một xương đùi trái, xương chày trái và xương hông trái.

Ý nghĩa tên gọi

Cái tên “Brachytrachelopan” có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp là “brachytrachelos” có nghĩa là “cổ ngắn” kết hợp với từ “Pan” chỉ “Thần chăn cừu” trong thần thoại Hy Lạp nhằm đề cập đến người nông dân địa phương Daniel Mesa – người phát hiện ra hóa thạch Brachytrachelopan mesai do vấp ngã khi anh đang tìm kiếm đàn cừu đi lạc của mình. Trong thần thoại Hy Lạp, Thần chăn cừu Pan là một vị thần mộc mạc và không dành nhiều thời gian ở đền thờ. Vị thần này có phần thân trên là một người đàn ông nhưng chân sau, móng guốc và sừng của một con dê.

Mô tả đặc điểm của Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan

Mặc dù mẫu vật hóa thạch vẫn chỉ là của một phần bộ xương không hoàn chỉnh, các nhà cổ sinh vật học đã cố gắng ước tính chiều dài của Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan là khoảng 10m. Ngoài ra, sự thống nhất rõ ràng trong các hóa thạch cho thấy đây là một cá thể trưởng thành hoàn toàn. Có lẽ khu vực thú vị nhất vẫn còn thiếu là hộp sọ vì không có nó thì các nhà khoa học không thể suy ra bất kỳ chế độ ăn uống cụ thể nào liên quan đến cấu tạo chiếc cổ ngắn của nó.

Phân loại và vị trí trong cây gia phả

Sau một cuộc phân tích trên mẫu hóa thạch của 27 loài Khủng long chân thằn lằn và phân tích giải phẫu 154 cá thể mẫu vật hóa thạch khác nhau, Rauhut và các cộng sự của ông (2005) đã phân loại Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan vào gia đình Khủng long thằn lằn cổ ngắn (tên khoa học: Dicraeosauridae) và cho rằng nó cần được xem xét để có một nhóm chị em thân thiết trong nhánh bao gồm các Khủng long thằn lằn cổ ngắn tồn tại vào kỷ Jura muộn ở Châu Phi, thay vì nhánh các loài Khủng long mào gai Amargasaurus tồn tại từ kỷ Phấn Trắng ở Nam Mỹ. Rauhut và các cộng sự của ông kết luận đây là dấu hiệu của sự tiến hóa nhanh và sự phân tán của gia đình Khủng long thằn lằn cổ ngắn sau việc phân tách các lục địa của miền Nam và Bắc Hemispheres trong thời kỳ Trung Jura .

Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan thuộc về nhóm Khủng long chân thằn lằn tiến hóa (tên khoa học: Neosauropoda) từ nhóm nhỏ của liên họ Lương long (tên khoa học: Diplodocoidea) và gia đình Khủng long thằn lằn cổ ngắn (tên khoa học: Dicraeosauridae). Dưới đây là cây phả hệ cho thấy mối quan hệ được cho là giữa các thành viên của gia đình Khủng long thằn lằn cổ ngắn Dicraeosauridae theo Tschopp và các đồng nghiệp (2015):

Lưu trữ và bảo tồn

Nếu bạn muốn chiêm ngưỡng bộ xương hóa thạch duy nhất của của loài khủng long này, bạn có thể ghé thăm Bảo tàng cổ sinh vật học Egidio Feruglio (MEF, trong tiếng Tây Ban Nha là Museo Paleontológico Egidio Feruglio) – một trung tâm nghiên cứu khoa học và triển lãm tại Trelew thành phố, Patagonia của Argentina.

Một số tư liệu tham khảo về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan

Hiện này, vẫn rất ít nguồn tài liệu bằng tiếng Việt về các nghiên cứu loài Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan. Nếu các bạn muốn tiếp cận với những tài liệu nghiên cứu chi tiết và chuyên sâu hơn về loài khủng long này, bạn có thể tham khảo qua các website tiếng Anh với những thông tin đầy đủ. Một số trang web hữu ích mà chúng tôi gợi ý cho bạn là:

• Nhm.ac.uk – Natural History Museum: Trang tập hợp những thông tin ngắn gọn về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan và hơn 300 loài khủng long khác mà bạn có thể truy cập tại:  https://www.nhm.ac.uk/discover/dino-directory/brachytrachelopan.html.
• Dinosaurpictures.org: Trang tổng hợp các hình ảnh về nhiều loài khủng long nói chung, trong đó có Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan mà bạn có thể truy cập tại: http://dinosaurpictures.org/Brachytrachelopan-pictures.
• Prehistoric wildlife: Trang tổng hợp các nghiên cứu chuyên sâu về các loài khủng long từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Nếu muốn tìm hiểu về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan tại đây, bạn có thể truy cập tại: http://www.prehistoric-wildlife.com/species/b/brachytrachelopan.html.

Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan qua một số những video trên Youtube như là:

• Video “Tập tin chủ đề thời tiền sử – Tập 13” về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan do CAWCarcharo34 đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=ZV0JGIjAcHI.
• Video giới thiệu về Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan của WizScience.com đăng tải: https://www.youtube.com/watch?v=mt5cdXymrtw.

Khủng long cổ ngắn Brachytrachelopan là một loài khủng long dù có ít hóa thạch nhưng có nhiều điểm thú vị mà cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa được khám phá hết. Mong rằng bài viết của chúng tôi đã đem đến cho các bạn nhiều thông tin thú vị về loài khủng long cổ đại này. Hãy để lại bình luận của bạn ở phần bình luận phía dưới để chúng ta cùng thảo luận nhé, và đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo về nhiều loài khủng long bí ẩn khác nữa nhé!